Autori: Petar DOKMANOVIĆ, Zoran STEVANOVIĆ, Saša MILANOVIĆ, Bojan HAJDIN, Vesna RISTIĆ-VAKANJAC, Veljko MARINOVIĆ
REZIME
„Projekat proširenja mreže stanica podzemnih voda“ realizovan je tokom 2015 godine, za potrebe Republičkog hidrometeorološkog zavoda Srbije (RHMZ), uz respekt sledećih zahteva: 1/Usklađenost sa relevantnom nacionalnom i EU regulativom 2/Obuhvatanje: a) postojeće mreže objekata RHMZ i dela objekata postojećih regionalnih osmatračkih mreža b)registrovanih neposrednih korisnike podzemnih voda u Republici Srbiji (RS) c)značajnijih nekaptiranih izvora, odnosno, novih namenskih pijezometara, na “nepokrivenim“ telima podzemnih voda (TPV) 3/Ekonomičan i fazni razvoj mreže uz definisanje broja i okvirnih lokacija objekata. Korišćene su sledeće grafičko-tehničke podloge: 1/Zvanična delineacija TPV na teritoriji RS 2/Postojeća osmatračka mreža PV (podzemnih voda), u nadležnosti RHMZ-a 3/Postojeća osmatračka mreža hemijskog statusa PV, u nadležnosti Republičke agencije za zaštitu životne sredine (AŽS) 4/Regionalne osmatračke mreže HE Đerdap i JP Vode Vojvodine 5/Podloge proistekle iz strateškog nacionalnog projekta „Istraživanje, optimalno korišćenje i održivo upravljanje podzemnim vodnim resursima Srbije” (2006.-2011.), i to: a) ankete dela izvorišta PV b) hidrogeološka karta teritorije RS“ i „Karta ugroženosti PV RS” 6/Fondovska dokumentacija RGF-DHG 7/Karta korišćenja zemljišta-CORINE Land Cover (2006). U cilju racionalizacije razvoja buduće osmatračke mreže, deo TPV integrisan je u grupe TPV (GTPV), tako da ukupan broj (G)TPV iznosi 91, od čega je (zadržano) 58 pojedinačnih TPV. Osnovni kriterijumi za projekciju osmatračke mreže su ocenjeni pritisci na kvantitativni i hemijski status (G)TPV. Projektovanom mrežom za osmatranje kvantitativnog statusa obuhvaćen je ukupno 361 objekat, od čega 148 objekata, koji će biti pod neposrednom ingerencijom RHMZ i 213 postojećih izvorišta PV. Pritisak na hemijski status (G)TPV ocenjivan je na osnovu formirane karte “Karte rizika od zagađivanja PV difuznim zagađivačima”, a projektovanom mrežom je obuhvaćeno ukupno 130 objekata, od kojih je 21 iz postojeće mreže AŽS. Projektovani koncept podrazumeva i: 1/Brzo integrisanje neposrednih korisnika PV u nacionalni osmatrački sistem PV, odnosno, uspostavljanje „sistemskog“ rešenja/ obaveze osmatranja nivoa, izdašnosti i kvaliteta PV, uz kontinuitet ažuriranja podataka o neposrednim korisnicima PV i razvoja same mreže 2) Postepeno napuštanje dela postojećih (“suvišnih”) pijezometara koji su u nadležnosti RHMZ-a i AŽS 3) Razradu metodologije za ocenu pritiska i rizika od zagađivanja PV od strane punktuelnih/koncentrisanih zagađivača, uz kontinualno ažuriranje karata hazarda/rizika i dalji razvoj same osmatračke mreže kvaliteta PV.
