DOI – https://doi.org/10.46793/Vodoprivreda56.1-2.49I
Ključne reči – mikrolokacija, ispust, otpadne vode, PPOV, Veliko Selo, efluent, kvalitet vode, recipijent
REZIME
U radu je prikazan i analiziran uticaj ispuštanja prečišćenih i neprečišćenih otpadnih voda Centralnog kanalizacionog sistema Grada Beograda na recipijent – Dunav na lokaciji PPOV Veliko Selo i na osnovu dobijenih rezultata izvršen je izbor mikrolokacije ispusta iz PPOV. Centralni kanalizacioni sistem Beograda obuhvata oko 85% kanalizacione mreže i trenutno opslužuje više od 1250000 stanovnika. Prikupljeni su hidrološki podaci – protok i nivo na karakterističnim profilima Dunava (minimalne srednje mesečne vode 95% obezbeđenosti) koji su poslužili za izradu 2D hidrauličkog modela RMA2. Takođe, prikupljeni su i obrađeni podaci o količinama i kvalitetu prečišćenih i neprečišćenih otpadnih voda u suvom i kišnom režimu rada opšteg kanalizacionog sistema i definisano je opterećenje otpadnih voda zagađujućim materijama (izraženo pomoću BPK5) za budući period rada PPOV (2041. god.), koje je korišćeno kao ulazni podatak za matematički model transporta i transformacije zagađenja u recipijentu Dunavu – RMA4. Formiran je spregnut 2D hidrodinamičko-transportni model RMA2/RMA4 kojim su simulirane tri varijante ispuštanja prečišćenih i neprečišćenih otpadnih voda u suvom i kišnom periodu za buduće stanje (2041. godina):
1. Obalni ispust u Dunavac,
2. Obalni ispust u Dunav i
3. Ispust u dnu u sredinu korita Dunava – u maticu toka.
Zaključeno je da je optimalna lokacija ispusta varijanta br. 2 – obalni ispust u Dunav. Ispust u Dunav se pokazao kao povoljnija varijanta od ispusta u Dunavac sa stanovišta zaštite akvatične životne sredine i ispunjavanja regulatornih standarda i zone mešanja koja se formira nizvodno od ispusta efluenta u Dunav koja ima znatno manje dimenzije u odnosu na zonu mešanja u Dunavcu. Ispust u maticu Dunava je sa ekološke tačke gledišta još povoljniji od obalnog ispusta u Dunav, ali je komplikovaniji sa građevinsko-tehničko-ekonomske tačke gledišta i obezbeđenja plovidbe na međunarodnom plovnom putu.
Autori: Lazar IGNJATOVIĆ, Miodrag POPOVIĆ
LITERATURA
[1] „Sl. glasnik RS“: Zakon o vodama („Sl. glasnik RS“, br. 30/2010, 93/2012, 101/2016, 95/2018 i 95/2018 – dr. zakon).
[2] Kostić, D. i Ivetić, M.: Hidraulička analiza rada rasteretnih preliva u opštem sistemu kanalisanja, Vodoprivreda 0350-0519, 38 (2006) 222-224 p. 199-204, UDK: 628.2/532.533, 2006.
[3] Mitrinović, D., Pavlović, N., Sretenović, Ž., Fengolio, F., Samanos, B. Popović, M.: Baseline and options for design of wastewater treatment plants as a part of large sewerage infrastructure: Case Study Veliko Selo (Belgrade Sewerage System), Contemporary water management: challenges and research directions, Proceedings of the International Scientific Conference in the Honor of 75 Years of the Jaroslav Černi Water Institute, Belgrade, Serbia (October 19-20, 2022), p. 377-396, 2022.
[4] „Sl. glasnik RS“: Ustav Republike Srbije („Sl. glasnik RS“, br. 98/2006 i 115/2021).
[5] Službeni list Grada Beograda: Plan detaljne regulacije za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda PPOV „Veliko Selo” – I faza, gradska opština Palilula (Službeni list Grada Beograda, godina LXIII, broj 28, 16. maj. 2019. godine, ISSN 0350-4727).
[6] Urbanistički zavod Beograda: Generalni urbanistički plan Beograda iz 1972. sa horizontom do 2000.
[7] Službeni list Grada Beograda: Generalni urbanistički plan Beograda do 2021, Službeni list Grada Beograda, godina LX, broj 11, 7. mart 2016. godine, ISSN 0350-4727.
[8] Urbanistički zavod Beograda: Generalni urbanistički plan Beograda 2041, Urbanistički zavod Beograda, Beograd 2022, elaborat za rani javni uvid.
[9] Institut za vodoprivredu „Jaroslav Černi“: Projekat prikupljanja i prečišćavanja otpadnih voda centralnog kanalizacionog sistema Grada Beograda, Studija o PPOV „Veliko Selo“ Isporuka ID2, Knjiga II, Ulazni podaci, Beograd, 2022. god.
[10] „Sl. glasnik RS“: Pravilnik o parametrima ekološkog i hemijskog statusa površinskih voda i parametrima hemijskog i kvantitativnog statusa podzemnih voda („Sl. glasnik RS“, 74/2011).
[11] „Sl. glasnik RS“: Uredba o graničnim vrednostima emisije zagađujućih materija u vode i rokovima za njihovo dostizanje (“Sl. glasnik RS”, br. 67/2011, 48/2012 i 1/2016).
[12] „Sl. glasnik RS“: Uredba o graničnim vrednostima zagađujućih materija u površinskim i podzemnim vodama i sedimentu i rokovima za njihovo dostizanje (“Sl. glasnik RS”, br. 50/2012).
[13] „Sl. glasnik RS“: Uredba o graničnim vrednostima prioritetnih i prioritetnih hazardnih supstanci koje zagađuju površinske vode i rokovima za njihovo dostizanje (“Sl. glasnik RS”, br. 24/2014).
[14] Mitrinović, D., Ignjatović, L., Pavlović, N., Kovačević, S. Popović, M.: Legislative framework regarding wastewater treatment in the Republic of Serbia and flow and transport modelling in the determination on effluent quality of wastewater treatment plant of Belgrade Central sewerage system, Proceedings of the 28th International Symposium on Analytical and Environmental Problems, Szeged, Hungary, November 14-15, 2022. University of Szeged, H-6720 Szeged, Dugonics tér 13, Hungary, p. 254-258.
[15] „Sl. glasnik RS“: Pravilnik o utvrđivanju vodnih tela površinskih i podzemnih voda („Sl. glasnik RS“, 96/2010).
[16] Republika Srbija, Ministarstvo zaštite životne sredine, Agencija za zaštitu životne sredine: Rezultati ispitivanja kvaliteta površinskih i podzemnih voda za 2020. godinu, Beograd, 2021. ISSN (Online) 2620-1518.
Preuzeto 26. decembra 2023. sa
http://www.sepa.gov.rs/download/KvalitetVoda_2020.pdf
[17] Republika Srbija, Ministarstvo zaštite životne sredine, Agencija za zaštitu životne sredine: Rezultati ispitivanja kvaliteta površinskih i podzemnih voda za 2021. godinu, Beograd, 2023. ISSN (Online) 2620-1518.
Preuzeto 26. decembra 2023. sa http://www.sepa.gov.rs/download/KvalitetVoda_2021.pdf
[18] Donnell, Barbara P., Letter, Joseph V., McAnally, W. H., and others: “Users Guide for RMA2 Version 4.5,” [22 Apr] 2005. Preuzeto 13. decembra 2023. sa
http://smsdocs.aquaveo.com/rma2.pdf
[19] Letter, Joseph V., Donnell, Barbara P., and others: “Users Guide for RMA4 Version 4.5”, [14 Aug] 2008. Preuzeto 13. decembra 2023. sa https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=dbccd0a7858eb76563a47b7045572a31f7195cf7
[20] Institut za vodoprivredu „Jaroslav Černi“: Projekat prikupljanja i prečišćavanja otpadnih voda centralnog kanalizacionog sistema Grada Beograda, Hidrološko-hidraulička studija, Isporuka ID48, Beograd, 2022. god.
[21] Institut za vodoprivredu „Jaroslav Černi“: Projekat prikupljanja i prečišćavanja otpadnih voda centralnog kanalizacionog sistema Grada Beograda, Studija o PPOV „Veliko Selo“ Isporuka ID2, Knjiga 1: Izveštaj o projektnim kriterijumima za dimenzionisanje PPOV, Beograd, 2021. god
