Autor: Petrović Petar S.
Sažetak
Mada su, prema dosadašnjim saznanjima, prve brane izgrađene od zemlje, peska i kamena pre oko pet hiljada godina, prva gravitaciona brana od betona sagrađena je tek pre 139 godina. U svetu se sada gradi sve veći broj brana. Pretpostavlja se da ih danas ima preko 500 000, od čega je više od 45 000 visokih brana. U devetnaestom veku tek se stvara teorija elastičnosti i daju uputstva za projektovanje i proračun brana zidanih kamenom. Vode se polemike o naponima ali ne i o deformacijama. Uzgon se uvodi kao opterećenje, ali ne i seizmički uticaji. U ovom članku se, u dva nastavka, prvi put u literaturi, daju osnovni podaci o počecima izgradnje gravitacionih betonskih brana sa portland cementom kao vezivom. Članak obuhvata period do 1900. godine. Daje se kratak prikaz i fotografije za 21 branu, koliko je autor ovoga članka pronašao u literaturi.
