Prilozi za ekohidrologiju karsta

Ekohidrologiju je moguće definisati kao nauku koja integriše hidrološke procese s biološkim, vršeći to u različitim merilima prostora i vremena. Karst predstavlja specifičnu sredinu u kojoj postoji neposredna i čvrsta interakcija između cirkulacije i skladištenja podzemne i površinske vode. Ovi procesi snažno utiču na prostornu i vremensku raspodelu organizama i njihovih staništa u karstu. Kao posledica činjenice da se pojava, skladištenje i cirkulacija vode u karstificiranim sredinama značajno razlikuje od istih procesa u ostalim mnogo homogenijim i izotropnijim terenima, ekohidrologija karsta ima zadatak da razvije originalne metode i pristupe. Istovremeno treba naglasiti da korištenje i razvoj tradicionalnih pristupa u analizi i rešavanju hidroloških i ekoloških problema i dalje ništa ne gubi na značenju. Veliki podzemni karstni geomorfološki oblici se javljaju u najrazličitijim dimenzijama. Raspon im se kreće od nekoliko metara dužine i dubine do onih dubljih od kilometra i dužih od desetak kilometara. U članku je posebna pažnja posvećena izučavanju ekohidroloških funkcija podzemnih karstnih oblika (pećina, jama, karstnih provodnika itd) i epikarstne zone, koji igraju sledeće dve ključne uloge: 1) hidrološku i hidrogeološku u smislu provođenja i skladištenja vode; 2) ekološku kao staništa za brojne retke i ugrožene vrste. Razlike u morfologiji, hidrologiji, hidrogeologiji i svojstvima klime rezultiraju postojanjem velikog broja različitih ekološkog okruženja koji pružaju mogućnost za razvoj i koegzistenciju različitih biljnih i životinjskih vrsta. Posebno detaljno je raspravljena uloga epikarstne i vadozne zone kao i pećina za ekohidrološke procese. U radu je, takođe razmatrana uloga poplava u karstu. Osnovni cilj ovog članka je podsticanje diskusije i saradnje među različitim naučnim granama s namjerom promoviranja i razvoja konceptualnog okvira ekohidrologije karsta.