O časopisu Vodoprivreda – reč urednika

Godina 1969. u kojoj je osnovan časopis ’Vodoprivreda’ i izašli prvi brojevi bila je vrlo značajna za sektor voda tadašnje Jugoslavije. Posle dužih i temeljnih priprema održan je u Beogradu I Kongres o vodama Jugoslavije. To je bio veoma značajan skup koji je nakon dve decenije vrlo uspešne hidrotehničke izgradnje sumirao vrlo plodne rezultate i dao smernica za dalje stručne, naučne i organizacione aktivnosti.

Za tih nešto više od 20 godina bili su izgrađeni ili su se završavali svetski značajni objekti i sistemi, od kojih treba pomenuti (približno po hronologiji puštanja u rad): akumulacija Vlasinsko jezero i sistem od četiri vlasinske hidroelektrane, brane i hidroelektrane: Moste na Savi, Moravske hidroelektrane, Jablanica na Neretvi, Jajce I i II na Vrbasu, Mavrovo, Peruća na Cetini, Zvornik, Medvode na Savi, Vinodol, sistem HE na Uvcu – Kokin Brod i Bistrica, Globočica i Špilje na Crnom Drimu, Rječina kod Rijeke, složen sistem ’Gornja Zeta’ sa HE Perućica, Bajina Bašta, vrlo složen i zahtevan sistem Trebišnjice sa HE Trebinje 1 i HE Dubrovnik, Potpeć na Limu, Tikveš na Crnoj reci, Sklope na Lici. Takođe, realizovani su brojni veći hidromelioracioni sistemi i sistemi za snabdevanje vodom: Kumanovski sa branom Lipkovo, Gradče na Kočanskoj reci, Prilep, Batlava, Modrac, Brestovačka reka, Mladost kod Velesa, Vodoča u Makedoniji, Letaj u Hrvatskoj, Kalimanci na Bregalnici, Glažnja na Lipkovskoj reci, itd. Završavan je jedan od najvećih hidrograđevinskih poduhvata u Evropi HS Dunav-Tisa-Dunav, a već je uveliko poodmakla izgradnja HE Đerdap 1. Urađeni su i vrlo značajni vodovodni sistemi i intenzivno je rađeno i na rekonstrukciji objekata za uređenje voda i zaštitu od poplava. Ovde je namerno napravljen ovaj samo delimični pregled izuzetno značajnih izgrađenih objekata za samo dve decenije posleratnog stvaralaštva, koji su tadašnje hidrotehničko građevinarstvo Jugoslavije svrstale u sam svetski vrh. Po ovom letimičnom pregledu objekata i sistema zapaža se da nije lišena smisla pošalica koja se sada često čuje – da je sada teško okrečiti sve te objekte koji su isprojektovani i sagrađeni vlastitim snagama za samo dve decenije gradnje. Paralelno sa tim graditeljskim aktivnostima snažno su ojačale i fundamentalne i primenjene nauke u oblasti voda, pa su u Jugoslaviji održavani velikih svetski kongresi iz raznih naučnih disciplina (Svetska konferencija o energetici, svetski kongresi iz Mehanike stena, Hidraulike, Hidrologije, itd.). To je bilo vreme kada su na razne studijske boravke dolazili u Jugoslaviju inženjeri, ali i profesori čak i iz najrazvijenijih zemalja, a građevinski fakulteti u Jugoslaviji su bili veoma traženi za studije građevinarstva mladih ljudi iz brojnih zemalja, posebno iz zemalja u razvoju. U okviru priprema za I Kongres o vodama Jugoslavije izvršene su i dve važne organizacione aktivnosti: godine 1969. osnovano je Jugoslovensko društvo za odvodnjavanje i navodnjavanje, a doneta je i odluka da se pod okriljem tog društva izdaje naučni časopis. Časopis je zamišljen kao jugoslovensko glasilo za čitav sektor voda, te je dobio prikladan naziv – časopis ’Vodoprivreda’. Te 1969. godine su izašli i prvi brojevi časopisa, tako da je u okviru tog ’velikog spremanja u oblasti voda’ povodom održavanja I Kongresa o vodama čitav sektor voda Jugoslavije dobio svoje naučno i stručno glasilo, koje je već nakon prvih brojeva steklo visok renome. Časopis ’Vodoprivreda’ se posebno može podičiti činjenicom da je jedno od veoma retkih naučnih glasila koje od 1969. godine do danas ima pun kontinuitet u izlaženju. Časopis je izlazio čak i u vreme najteže ekonomske krize tokom ratnih godina, pre svega zahvaljujući razumevanju i pomoći tadašnjeg Fonda za vode Srbije, koji je tu izdavačku aktivnost tretirao kao vrlo važan i neodložan posao u oblasti voda. Tada je nastala i krilatica, koja je i sada veoma aktuelna, da se neka struka ne može tretirati kao ozbiljna struka ukoliko nema svoje naučno i stručno glasilo koje vrlo uredno izlazi i obavlja svoju naučnu i stručnu misiju. Zamišljen kao dvomesečnik časopis ’Vodoprivrada’ je tokom 42 godine izlaženja izdao ukupno 248 brojeva. Najčešće su izdavani dvobroji, kasnije i trobroji, jer je na taj način koncentrisan veći broj članaka u istom broju, tako da su ti objedinjeni brojevi postali dosta debele knjige, od po 130-150 strana. Povremeno su u časopisu objavljivani i naučni radovi sa naučnih kongresa, a godine 2007 objavljeni su i članci koji su nastali kao rezultat Nacionalnog programa uređenja, zaštite i korišćenja voda u Srbiji. Prvi Glavni i odgovorni urednik je bio Milutin Mostarlić,dipl.inž. koji je vrlo uspešno uređivao časopis od osnivanja pa do 1985. godine. Od 1985. godine do 1990. godine časopis je uređivao prof. dr Stevan Bruk, do svog odlaska u inostranstvo na važne dužnosti u okviru UNESCO-a. Od 1990. godine pa do danas uređivanje časopisa je preuzeo prof. dr Branislav Đorđević. Časopis je zadnjih godina ponovo postao regionalno glasilo u oblasti voda. U Redakcionom odboru su najugledniji naučni radnici iz raznih grana nauka o vodama, od čega je 6 iz inostranstva. O tome govori i činjenica da je sve više autora iz zemalja bivše SFRJ i da se pored Srbije distribuira brojnim pojedincima i institucijama u svim državama u okruženju. Osnivanjem ovog sajta časopisa želja nam je da časopis učinimo što pristupačnijim svim poslenicima u oblasti voda. Najpre će na sajtu biti sistematizovani časopisi iz novijeg perioda, za koje postoje složeni članci u elektronskom obliku. Kasnije će se skeniranjem na sajt postavljati i metodološki najvredniji članci iz ranijih period, idući postepeno unazad, sve dok se na njemu ne nađu i prvi brojevi. Za starija godišta bićemo selektivni, te će se objavljivati celokupni sadržaji, a od članaka će biti oni koji imaju metodološki značaj, ili sadrže podatke koji su još uvek aktuelni.

Glavni i odgovorni urednik

Prof. dr Branislav Đorđević, dipl.inž.građ.

Zamenik Glavnog i odgovornog urednika

V.Prof. Tina Dašić, dipl.inž.građ.