Autori: Jasna PLAVŠIĆ*, Dragutin PAVLOVIĆ, Vladislava MIHAILOVIĆ, Borislava BLAGOJEVIĆ
REZIME
Statistička analiza velikih voda se radi na nizovima hi-droloških osmatranja, koja u rezultate ove analize unose neizvesnosti u pogledu ograničene dužine osmatranja, teškoća u merenju vrlo velikih protoka i njihove procene iz zone ekstrapolovanih krivih protoka, kao i zbog razli-čitih mehanizama generisanja oticaja. Definisanje pro-babilističkog modela velikih voda je otežano i zbog po-stojanja izuzetaka u nizovima, tj. značajno velikih ili malih vrednosti u odnosu na većinu. U radu se daje pre-gled postupaka i statističkih testova za otkrivanje izuze-taka od standardnih do najnovijih, kao i načini postupa-nja sa izuzetnim vrednostima. Najveća pažnja posveće-na je otkrivanju i tretmanu donjih izuzetaka, koji u ve-likoj meri utiču na raspodelu a time i na usvojene račun-ske velike vode. Poseban osvrt je dat na najnovije pre-poruke iz američkog Biltena 17C. Komentarišu se pret-postavke o raspodeli populacije, procedure testiranja, postupanje sa transformisanim nizovima i ukazuje na moguće poteškoće u primeni. Sama primena testova i procedura prikazana je u praktičnom delu, gde se stati-stička analiza velikih voda u prisustvu izuzetaka spro-vodi za karakteristične primere sa hidroloških stanica u Srbiji na nizovima formiranim metodama godišnjih ma-ksimuma i prekoračenja preko praga. Primeri obuhva-taju i gornje i donje izuzetke. Komentarišu se razlike u rezultatima prilikom primene različitih procedura u prisustvu izuzetaka i predlaže niz iskustvenih mera kako bi ocena velikih voda bila što pouzdanija.
